0216 387 0 388

TENKİS DAVASI

Saklı pay

 

Miras bırakanın tasarruf yetkisini aşarak saklı pay sahibi mirasçılarının haklarını ihlal edilmesi sonucunda tenkis davası açılır. Bu dava ile mirasbırakanın tasarruflarının yasal sınırlarına geri çevrilmesi amaçlanmaktadır. Miras hukuku alanında genel bilgi almak ve hizmetlerimizden faydalanmak için Miras Avukatı sayfamızı inceleyebilirsiniz.

Saklı Pay Sahibi Mirasçılar ve Pay Oranları

Saklı pay sahibi mirasçılar Medeni Kanunumuzda sayılmıştır. Buna göre saklı pay sahibi mirasçılar şu şekildedir;

  • Mirasbırakanın alt soyu (çocukları, torunları, evlatlıkları ve onların çocukları)
  • Mirasbırakanın anne ve babası
  • Mirasbırakanın eşi.

Saklı pay oranları ise şöyledir;

  • Altsoy için yasal miras payının yarısı,
  •  Ana ve babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri,
  • Sağ kalan eş için, altsoy veya ana ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olması hâlinde yasal miras payının tamamı, diğer hâllerde yasal miras payının dörtte üçü.

Mirasbırakan tarafından gerçekleştirilecek olan tasarrufların yukarıdaki saklı pay oranlarına uygun olarak yapılmalıdır. Saklı pay oranlarına itibar edilmeksizin yapılan tasarruflara ilişkin tenkis davası açılmalıdır.

Tenkis Davası Tarafları

Tenkis davası ancak mirasbırakan öldükten sonra açılabilmektedir. Tenkis davası, saklı pay sahibi mirasçılar tarafından açılabilmektedir ancak saklı pay sahipleri tarafından tenkis davası açılmaması halinde bunların alacaklıları, iflas etmiş ise iflas masası tarafından tenkis davası açılabilir.

Tenkis davası, miras bırakanın saklı pay oranlarını dikkate almaksızın yapmış olduğu tasarruflar neticesinde kazanım sağlayan kişilere karşı açılır. Kazanım sağlayan kişilerin ölmesi halinde mirasçılarına karşı da açılabilir. Ayrıca tenkis davasının neticelerinden kaçınmak maksadıyla kazanım sağlayan kişi tarafından muvazaalı işlemle kazanımın üçüncü kişilere devredilmesi halinde onlara karşı da söz konusu dava açılabilir.

Tenkis Davası Yetkili Mahkeme ve Dava Açma Süresi

Söz konusu davada görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesi, yetkili mahkeme ise mirasbırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir.

Tenkis davası açma hakkı, mirasçıların saklı paylarının zedelendiğini öğrendikleri tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda mirasın açılması tarihinin üzerinden on yıl geçmekle düşer.

Bir tasarrufun iptali bir öncekinin yürürlüğe girmesini sağlarsa, süreler iptal kararının kesinleşmesi tarihinde işlemeye başlar. Tenkis iddiası, def’i yoluyla her zaman ileri sürülebilir.

Tenkise Tabi Olacak Kazandırmalar

Tenkis, mirasbırakanın arzusunun başka türlü olduğu tasarruftan anlaşılmadıkça, mirasçı atanması yoluyla veya diğer bir ölüme bağlı tasarrufla elde edilen kazandırmaların tamamında, orantılı olarak yapılır. Ölüme bağlı tasarrufla kazandırma elde eden kimse, bazı vasiyetleri yerine getirmekle
yükümlü kılınmışsa, kazandırmanın tenkise tâbi tutulması hâlinde, bu kimse mirasbırakanın arzusunun başka türlü olduğu tasarruftan anlaşılmadıkça vasiyet borçlarının da aynı oranda tenkis edilmesini isteyebilir.

Bölünmez mal vasiyetinde; değerinde azalma meydana gelmeksizin bölünmesine olanak bulunmayan belirli bir mal vasiyeti tenkise tâbi olursa, vasiyet alacaklısı, dilerse tenkisi gereken kısmın değerini ödeyerek malın verilmesini, dilerse tasarruf edilebilir kısmın değerini karşılayan parayı isteyebilir. tasarruf konusu malın vasiyet alacaklısında kalması durumunda, malın tenkis sebebiyle vasiyet borçlusuna verilmesi gereken, aksi hâlde tasarruf oranı içinde kalan kısmının karar günündeki değerinin para olarak ödetilmesine karar verilir.Bu kurallar, sağlararası kazandırmaların tenkisinde de uygulanır.

Sağlararası Kazandırmalar

Sağlararası kazandırmalardan olan şu kazandırmalar, ölüme bağlı tasarruflar gibi tenkise tâbidir:

  • Mirasbırakanın, mirasçılık sıfatını kaybeden yasal mirasçıya miras payına mahsuben yapmış olduğu sağlararası kazandırmalar,geri verilmemek kaydıyla altsoyuna malvarlığı devri veya borçtan kurtarma yoluyla yaptığı kazandırmalar ya da alışılmışın dışında verilen çeyiz ve kuruluş sermayesi,
  • Miras haklarının ölümden önce tasfiyesi maksadıyla yapılan kazandırmalar,
  • Mirasbırakanın serbestçe dönme hakkını saklı tutarak yaptığı bağışlamalar ve ölümünden önceki bir yıl içinde âdet üzere verilen hediyeler dışında yapmış olduğu bağışlamalar,
  • Mirasbırakanın saklı pay kurallarını etkisiz kılmak amacıyla yaptığı açık olan kazandırmalar.

Kendisine tenkise tâbi bir kazandırma yapılmış olan kimse iyiniyetli ise, sadece mirasın geçmesi anında kazandırmadan elinde kalanı geri vermekle yükümlüdür; iyiniyetli değilse,iyiniyetli olmayan zilyedin geri verme borcuna ilişkin hükümlere göre sorumlu olur. Miras sözleşmesiyle elde ettiği kazandırma tenkise tâbi tutulan kimse, bu kazandırma için mirasbırakana verdiği karşılığın tenkis oranında geri verilmesini isteyebilir.

Mirasbırakanın kendi ölümünde ödenmek üzere üçüncü kişi lehine hayat sigortası yaptığı veya böyle bir kişiyi lehdar olarak sonra belirlediği ya da sigortacıya karşı olan istem hakkını sağlararası veya ölüme bağlı tasarrufla karşılıksız olarak üçüncü kişiye devrettiği hâllerde, sigorta alacağının mirasbırakanın ölümü zamanındaki satınalma değeri tenkise tâbi olur.

Mirasbırakan, tahmin edilen devam sürelerine göre sermayeye çevrilmeleri hâlinde tasarruf edilebilir kısmı aşan intifa hakkı veya irat borcu ile terekesini yükümlü kılarsa, mirasçıları, intifa hakkının veya irat borcunun tenkisini ya da tasarruf edilebilir kısmı vererek bu yükümlülüğün kaldırılmasını isteyebilirler. Mirası artmirasçıya geçirme yükümlülüğü ile saklı payı zedelenen mirasçı, aşan kısmın tenkisini isteyebilir.

Tenkiste Sıra

Tenkis, saklı pay tamamlanıncaya kadar, önce ölüme bağlı tasarruflardan; bu yetmezse, en yeni tarihlisinden en eskisine doğru geriye gidilmek üzere sağlararası kazandırmalardan yapılır.

Kamu tüzel kişileri ile kamuya yararlı dernek ve vakıflara yapılan ölüme bağlı tasarruflar ve sağlararası kazandırmalar en son sırada tenkis edilir.

Tenkis davası, özellikle saklı pay sahibi mirasçılar için çok önemlidir. Bu dava yoluyla saklı pay sahibi mirasçılar yasal olarak kendilerinin sahip olduğu oranlarda mirastan paylarını alabilirler. Söz konusu davanın alanında uzman bir avukat tarafından temsil olunması faydanıza olacaktır.

2.5/5 - (6 votes)

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

4 Soru

  • Derya Deniz 11 Mayıs 2021 02:08

    Annemden habersiz dayı müsvettesi felçli ve cehaleti olan dedemden daha doğrusu korkutularak hep kat tapusu almıştır daha sonra arsaya mütehait girmesi ile olaylar açığa çıkmıştır .
    Müteahit evlerin yapılmasından sonra aç dayı anneme zorla imza attırmıştır bu belgede ben ve çocuklarım hiçbir şekilde dava açmayacaktır diye ama zor ile benim kızı olarak bu davayı açmaya hakkım varmıdır ?

    • Besler Hukuk 16 Mayıs 2021 14:44

      Anneniz hayattayken dava açamazsınız.

  • Yunus Kara 16 Şubat 2021 22:25

    Babamın 2. eşinden olma çocukları ile 2. eşi; babamın ölümünden sonra benden habersiz bir şekilde babamın Mehmetçik Vakfı’na bağışladığı ev için tenkis davası açmışlar ve davayı kazanmışlar. Babam 2012 yılında vefat etmiş olup benim de bu mirastan hakkımı alma imkanım var mıdır.

    • Besler Hukuk 20 Şubat 2021 14:54

      10 yıllık hak düşürücü süre içerisinde dava açabilirsiniz.

Popüler Konular

  • İstinaf mahkemesi nedir
    İSTİNAF MAHKEMESİ NE KADAR SÜRER?
    18 Mayıs 2020 İstinaf mahkemesi ne kadar sürer ve davalar ne kadar sürer sorularının cevabı birçok farklı kritere bağlıdır. Bu kriterler; Mahkemenin iş yoğunluğu Hakimin yargılama hızına verdiği...
  • Tapu İptal
    TAPU İPTAL DAVASI
    23 Kasım 2018   Tapu iptal davası; bir taşınmazın hukuka aykırı olarak tapuya tescili halinde tapu kaydının mahkeme aracılığıyla düzeltilmesi için açılan dava türüdür. Bir mülkün miras ya...
  • kira sözleşmesi örneği
    KİRA SÖZLEŞMESİ ÖRNEĞİ
    8 Temmuz 2021   Kira sözleşmesi örneğine çoğu kişi ihtiyaç duymuştur. Günlük hayatımızda en çok kullanılan sözleşme türlerinden birisidir. Herkes, hayatının belli bir döneminde bir kez de olsa...
  • Avukat Maaşları
    AVUKAT MAAŞLARI
    29 Eylül 2020   Avukatlık ve hukuk okumak bu ara çok popüler. Sürekli aldığımız sorular arasında “avukat maaşları ne kadar?” “hukuk okumak mantıklı mı?” soruları başı çekmeye başladı....
  • Yıllık İzin
    İSTİFA EDEN İŞÇİNİN HAKLARI
    12 Kasım 2018   İstifa eden işçinin hakları sanılanın aksine oldukça fazladır. İş yerinde yaşadığı olumsuzluklar veya daha iyi bir iş bulması nedeniyle her gün bir çok işçi...

BENZER BAŞLIKLAR

  • İŞ KAZASI ZAMANAŞIMI
    İŞ KAZASI ZAMANAŞIMI
    4 Aralık 2019   İş kazası zamanaşımı süresi iş kazasına dayalı olarak maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkin olarak ya da iş kazası sonucu işçinin ölmesi sonucu destekten...
  • PAZAR MESAİ HESAPLAMA
    PAZAR MESAİ HESAPLAMA
    6 Nisan 2021   Pazar günleri ve hafta tatilleri, işçilerin dinlendiği, sosyal hayatına vakit ayırdığı ve aynı zamanda verimini de arttırdığı zaman dilimidir. İşçilerin sürekli bir biçimde çalışması...
  • ASKERLİK NEDENİYLE İŞTEN AYRILMA
    ASKERLİK NEDENİYLE İŞTEN AYRILMA
    9 Temmuz 2020   Çalışma hayatı ile ilgili sıkça karşılaştığımız sorunlardan biri de işçinin askerlik  nedeniyle işten ayrılma durumunda kalmasıdır. Ülkemizde erkekler açısından zorunlu bir hizmet olan askerlik...
  • İŞ KAZASI BİLDİRİM SÜRESİ
    İŞ KAZASI BİLDİRİM SÜRESİ
    3 Aralık 2019   İş kazası bildirim süresi, bildirimin yapılacağı kuruma göre değişkenlik göstermektedir. Bildirim, hizmet akdi ile çalışan sigortalının kaza geçirmesi durumunda işverence yapılmalıdır. Hangi durumların iş kazası...
  • SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
    SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
    24 Aralık 2019   İş kazası sayıları günümüzde oldukça artmıştır. İş kazası geçirdikten sonra çoğu kimse ne yapacağını tam olarak bilememektedir. Bu makalemizde iş kazası sonucu Sosyal Güvenlik...