İş kazası bildirim süresi, bildirimin yapılacağı kuruma göre değişkenlik göstermektedir. Bildirim, hizmet akdi ile çalışan sigortalının kaza geçirmesi durumunda işverence yapılmalıdır. Hangi durumların iş kazası sayılacağı 5510 sayılı SSGSSK 13. madde ile belirlenmiştir. Bu durumlar ve iş kazası ile ilgili detaylı bilgiye İş Kazası Avukatı makalesinden ulaşabilirsiniz.
Sosyal Güvenlik Kurumuna Bildirim Süresi
İş kazasının bildirilmesi gereken en önemli yer Sosyal Güvenlik Kurumu’dur. İş kazası geçiren işçi bakımından kendisine yardım ve ödenek bağlanabilmesi için bildirim şarttır. İşveren açısından ise idari para cezasına maruz kalmamak için iş kazası bildirim süresi içerisinde durumdan kurumun haberdar edilmesi önem arz etmektedir.
Kurumdan başka mercilere yapılan başvurular kurum tarafında dikkate alınmamaktadır. Ancak Yargıtay vermiş olduğu bazı kararlarda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılmış olan bildirimi işverenin bildirim sorumluluğunu yerine getirdiğinden bahisle kabul etmiştir.
İş kazasının bir hizmet akdi içerisinde çalışan bir sigortalının başına gelmesi durumunda işveren bakımından durumun Sosyal Güvenlik Kurumu’na 3 iş günü içerisinde bildirilmesi gerekmektedir. Yani iş kazası bildirim süresi kurum açısından kazadan sonraki 3 iş günüdür. Kazanın işverenin işleri ile ilgili olarak yurt dışında meydana gelmesi durumunda da kurum 3 iş günü içerisinde durumundan haberdar edilmelidir.
Bildirim süresi tarım ve orman işlerinde hizmet akdine bağlı olarak çalışan kişiler bakımından kazadan sonraki günden başlayarak 3 iş günüdür. Bildirim süresi, şantiye şefi olarak çalışan kişiler açısından farklı düzenlenmiştir. Şeflerin gözetimleri altında bulunan şantiye alanında bir iş kazası meydana gelmiş ise kurumu durumdan derhal haberdar etmeleri gerekmektedir. Şantiye şefleri açısından işverenlere tanınan 3 iş günü bildirim süresi tanınmamıştır.
Kanunun 4/1-b maddesi kapsamına giren çalışanların ise bildirim süresi kaza sonucu ortaya çıkan rahatsızlığın ortadan kalktığı günden sonraki 3 iş günüdür. Ancak rahatsızlık bir aydan uzun sürecek ise ve bu durum bildirim yapılmasına engel olmakta ise kurum iş kazasından itibaren en geç 1 ay içerisinde bilgilendirilmelidir.
Savcılık Şikayeti İçin İş Kazası Bildirim Süresi
İş kazası bildirim süresi sigortalının hangi sigorta koluna tabi olduğuna göre değişiklik göstermektedir. İş kazasının, hizmet akdi çerçevesinde bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının başına gelmesi durumunda yetkili kolluğun durumdan hemen haberdar edilmesi gerekmektedir. İş kazası bildirim süresi, söz konusu çerçeve içinde bulunan sigortalı çalışanların başına gelen iş kazalarında kolluğun derhal haberdar edilmesi yönündedir. Kanun koyucu iş kazasının meydana geldiği yerdeki kolluğu yetkili kolluk olarak göstermekte ve bildirimin bu kolluğa yapılmasını istemektedir. İş yerinin bulunduğu yerden farklı yerlerde kazanın meydana gelmesi durumu göz önüne alınarak böyle bir düzenlemeye gidildiği söylenebilir. Yetkili kolluk duruma göre polis veya jandarma olabilmektedir. Her ne kadar bildirim yükümlülüğü işverende olsa da iş kazasından kolluk kuvvetlerinin kendi kendilerine haberdar olup duruma müdahale etmesi durumunda işveren tarafından bildirim yapılmasına gerek kalmamaktadır.
İşveren tarafından yurt dışında çalıştırılmak için götürülen Türk işçilerin iş kazası geçirmesi durumunda işveren tarafından kazanın olduğu ülkenin o yer bakımından yetkili kolluğuna derhal haber verilmesi gerekmektedir.
Bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmadan çalışan kişilerin iş kazası geçirmesi durumunda durumun kolluğa bildirilmesi için bir süre öngörülmüş müdür? Esnaf, tacir vb. kendi ad ve hesaplarına çalışan kişilerin geçirdikleri iş kazalarını kolluğa bildirmeleri gerekmediği gibi herhangi bir süre de öngörülmemiştir. Ancak bu kapsama giren kişilerin geçirdikleri iş kazaları sonucu bir sağlık kuruluşuna başvurmaları halinde ileride inceleyeceğimiz üzere sağlık kuruluşunun belirli bir sürede bildirimde bulunması gerekmektedir.
Özel İstihdam Bürosu ve İş Kazası Bildirim Süresi
İş kazasının özel istihdam bürolarına bildirilmesi sadece iş akdinin özel istihdam bürosu aracılığı ile kurulduğu sözleşmeler bakımından gereklidir. Sigortalı işçi istihdam bürosu aracılığı ile işe başladığı bir yerde iş kazası geçirirse büro mutlaka durumdan haberdar edilmelidir. Çünkü bu şekilde kurulan iş ilişkilerinde özel istihdam büroları işveren konumundadır. Geçici işveren özel istihdam bürosunu iş kazasından derhal haberdar etmelidir.
Uluslararası Seferlerde İş Kazası Bildirim Süresi
Kazanın uluslararası sefer yapan taşıtlarda meydana gelmesi durumunda bildirim süresinin hangi andan itibaren başlayacağı genelge ile düzenlenmiştir. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun çıkarmış olduğu 2016/21 sayılı genelge de bu durum düzenlenmektedir. Buna göre iş kazası bildirim süreleri aracın ülkeye döndüğü günden sonraki ilk iş günü itibariyle başlamaktadır. İş kazası geçiren sigortalı kazanın meydana geldiği ulaştırma araçları ile ülkeye dönemez ise bildirim süresi nasıl hesaplanacak? Kendisinin gümrük kapısından geçtiği tarihe göre bildirim süresi hesaplanmaktadır.
Hastanelerin Bildirim Süresi
İş kazası bildirim süresi, hastane gibi sağlık kuruluşları bakımından kural olarak olayın kendilerine intikal ettiği günden itibaren on gündür. Diğer bildirim sürelerinden farklı olarak kanun koyucu hastaneler ve diğer sağlık kuruluşlarının durumu Sosyal Güvenlik Kurumu’na on gün içinde bildirmelerini aramıştır. Sürenin hesabında iş günü denmediği için hafta sonları da dikkate alınmaktadır. İş kazası bildirimi hastane tarafından yapıldığı takdirde işverenin durumu kuruma bildirim yükümlülüğü kesinlikle ortadan kalkmamaktadır.
