Kıdem tazminatı işçilerin en önemli sosyal haklarından biridir. İşten çıkarılması halinde zor günlerinde tutunabileceği tek daldır. Bu nedenle işçilerin kıdem tazminatı şartlarını ve alabileceği tazminat miktarını bilmesi son derece önemlidir. Kıdem tazminatı almanın 10 farklı yolunu makalemizde sizler için derledik. Tazminat hesaplama işlemini yukarıdaki program aracılığıyla kolaylıkla yapabilirsiniz. Kıdem ve ihbar tazminatı ile ilgili sorularınızı ise sayfanın en altından sorabilirsiniz.
Tazminat Hesaplama Nasıl Yapılır?
Tazminat hesaplama yapabilmek için öncelikle brüt ücretinizi bilmeniz gerekmektedir. Brüt ücret; maaşınıza ilaveten sigorta primi, vergiler ve devlet tarafından yapılan her türlü kesintiler eklenerek bulunan toplam tutardır. Her ay hesabınıza yatan veya elinize geçen net ücret brüt ücretten farklıdır. Örneğin 2023 yılının ikinci yarısında asgari ücretle çalışan bir işçinin eline geçen tutar 11 bin 402 TL iken, brüt ücreti 13 bin 414 TL’dir. Bu nedenle brüt ücret kısmına her ay hesabınıza yatırılan net tutarı değil, vergi ve kesintiler dahil olan brüt tutarı yazmalısınız. Brüt ücretinizi bilmiyorsanız bordronuzdan bu bilgiye ulaşabilirsiniz. Eğer işvereniniz tarafından bordro verilmiyorsa, net ücretinizi brüt ücrete çeviren sitelerden hesaplama yapabilirsiniz.
Kıdem Tazminatı Hesaplama Nasıl Yapılır?
Kıdem tazminatı tavanı 2023 yılında 23.489,83 TL olmuştur. Yani alınan ücret ne kadar yüksek olursa olsun, kıdem tazminatı hesaplama 2023 yılı için en fazla 23.489,83 TL üzerinden yapılacaktır.
Brüt ücretinizi girdikten sonra işvereniniz tarafından yapılan aylık yardımları da ilave etmelisiniz. Düzenli olarak ödenen prim, ikramiye, yol ve yemek yardımı, yiyecek ve giyecek yardımı, dil tazminatı vb. bu kapsamdadır. Bu şekilde yapılan düzenli ödemelerin aylık tutarını da aylık yardımlar kısmına yazmalısınız.
Örneğin aylık 500-1000 TL aralığında prim, üç ayda bir 3000 TL ikramiye, 200 TL yol ve 500 TL yemek yardımı alan bir işçi aylık yardımlar kısmına ne kadar yazmalıdır? Prim ödemelerinin aylık ortalaması olan 750 TL + bir aya denk gelen ikramiye tutarı olan 1000 TL + aylık yol ve yemek ücreti toplamı olan 700 TL = 2450 TL olarak aylık yardımlar kısmına yazılmalıdır. Kıdem ve ihbar tazminatı hesaplama sitelerinde genellikle aylık yardımlar kısmına yer verilmemektedir. Bu durum tazminat hesaplamasını oldukça düşürmekte ve işçilerin mağduriyetine sebep olabilmektedir. Bu nedenle işveren tarafından yapılan aylık yardımların miktarını hesaplayarak aylık yardımlar kısmına yazmayı unutmayın.
Brüt ücretinizi ve aylık yardımlar kısımlarını doldurduktan sonra, işe giriş ve çıkış tarihlerini yazdığınızda tazminat hesaplama programı otomatik olarak kıdem ve ihbar tazminatınızı hesaplayacaktır.
İhbar Tazminatı Hesaplama Nasıl Yapılır?
İhbar tazminatı alabilmek için işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın işten çıkarılmanız gerekmektedir. Kendiniz işten çıktığınızda ne kadar haklı olursanız olun ihbar tazminatı alamazsınız. İşveren tarafından iş akdinizin feshedileceği ihbar süresinden önce tarafınıza bildirilmeli ve iş arama izniniz kullandırılmalıdır. İhbar süreleri işçinin kıdemine göre şu şekilde artmaktadır;
- 6 aydan az çalışmış işçilerin 2 hafta,
- 6 ay ile 1,5 yıl arası çalışmış işçilerin 4 hafta,
- 1,5 yıl ile 3 yıl arası çalışmış işçilerin 6 hafta,
- 3 yıldan fazla çalışmış işçileri 8 hafta ihbar süresi bulunmaktadır.
İşveren belirsiz süreli iş sözleşmesini sonlandırmak istediğinde, bu süreler kadar önceden işçiye fesih bildirimi yapmalıdır. Ayrıca bu süreler boyunca işçiye günlük en az iki saat iş arama izni kullandırılmalıdır. Aksi takdirde işçiye bu sürelerin karşılığı olan ücreti tutarında ihbar tazminatı ödenmesi gerekir. İhbar tazminatı hesaplama işlemini sayfanın başındaki program vasıtasıyla kolaylıkla yapabilirsiniz.
Kıdem Tazminatı Şartları Nelerdir?
Kıdem tazminatı şartları arasında en önemli ve olmazsa olmaz olanı iş yerinde en az bir yıl çalışmış olmaktır. Buna ilaveten işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın işten çıkarılmış olmanız ya da kendiniz haklı nedenle iş akdini feshetmeniz gerekmektedir. İşten çıkarılan işçinin hakları ile ilgili detaylı bilgi için bu konudaki makalemizi inceleyebilirsiniz. Kendiniz işten çıkmanız halinde kıdem tazminatı şartlarının neler olduğu aşağıda başlıklar halinde belirtilmiştir.
1) İşçi Haklarının Ödenmemesi
İşçilerin maaşı başta olmak üzere, fazla mesai ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, asgari geçim indirimi, prim, ikramiye, hafta tatili ücreti vb. birçok işçi hakları mevcuttur. Bu alacakların işveren tarafından eksik ödenmesi veya hiç ödenmemesi işçi için haklı fesih nedenidir. Bu durumda işçi kıdem tazminatına hak kazanacağı gibi eksik ödenen işçilik haklarını da açılacak davada talep edebilir. İşçi hakları ile ilgili detaylı bilgi için bu konudaki makalemizi inceleyebilirsiniz.
2) Çalışma Koşullarının İşçi Aleyhine Değiştirilmesi
İşveren işçinin yazılı onayını almaksızın iş şartlarında esaslı bir değişiklik yapamaz. Örneğin işçinin evine çok uzak bir yerde görevlendirilmesi ya da bir müdürün daha alt kademe bir işe atanması çalışma koşullarında esaslı değişikliktir. İşverenin değişiklik teklifini kabul etmeyen işçi iş akdini haklı nedenle feshederek kıdem tazminatı alabilir.
3) Emeklilik Nedeniyle İşten Çıkma (Emeklilik Tazminat Hesaplama)
Sigorta başlangıç tarihinin 08.09.1999 tarihinden önce olması kaydıyla, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim gününü dolduran işçi emekliliğe hak kazanır. Bu durumda işçi emekli maaşı bağlanması için gerekli yaşa gelmemiş olsa dahi işten ayrılarak kıdem tazminatı alabilir. 08.09.1999 sonrası işe başlayanlar ise 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 prim gününü tamamlaması halinde emeklilik sebebiyle kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Prim gününün 7000’e ulaşması halinde ise sigortalılık süresine bakılmaksızın haklı fesih gerçekleştirilebilecektir. Emeklilik tazminatı hesaplama işlemini sayfanın başında gerçekleştirebilirsiniz.
4) Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma (Evlilik Tazminatı Hesaplama)
Kadın işçiler evlendikleri tarihten itibaren bir yıl içerisinde işten ayrılmaları halinde kıdem tazminatına hak kazanırlar. İşten ayrılmadan önce ihbar süresi verilmesi şartı bulunmamaktadır. Evlilik tazminatı hesaplama yapmak için sayfanın en başındaki programı kullanabilirsiniz.
5) Askerlik Nedeniyle İşten Çıkma (Askerlik Tazminat Hesaplama)
İşten zorunlu askerlik görevini yapmak için ayrılan işçiler kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Askerlik sevk belgesi alarak fesih bildirimi ile birlikte işverene sunmanız kıdem tazminatı almanız için yeterlidir. Askerlik tazminatı hesaplama işlemini sayfanın başından otomatik olarak yapabilirsiniz.
6) Mobbing Mağduru Olmak
İşçiye iş yerinde sistematik ve sürekli bir şekilde mobbing teşkil eden davranışların uygulanması halinde işçi iş akdini haklı nedenle feshedebilir. Mobbing ne demek sorusunun cevabı ve mobbing mağdurlarının hakları konusunda detaylı bilgi için bu konudaki makalemizi inceleyebilirsiniz.
7) İşçiler Arasında Ayrımcılık Yapılması
İşveren haklı bir neden bulunmaksızın aynı konumda bulunan işçilere farklı haklar tanıyamaz ve işçiler arasında ayrım yapamaz. Örneğin tüm çalışanlara zam yapıldığı halde bir veya bir kaç çalışana zam yapılmaması eşit davranma yükümlülüğüne aykırıdır. Bu gibi durumlarda işçi dört aylık ücreti tutarında ayrımcılık tazminatı talep edebileceği gibi iş akdini haklı nedenle feshederek kıdem tazminatı da alabilir.
8) Sendikalı İşçilere Farklı Uygulamalar Yapılması
İşveren sendikaya üye olan işçilere toplu iş sözleşmesi hükümleri dışında diğer işçilerden farklı bir uygulama yapamaz. Aksi takdirde işçi bir yıllık ücreti tutarında sendikal tazminat talep edebileceği gibi iş akdini feshederek kıdem tazminatı da alabilir.
9) Sigorta Primlerinin Eksik Yatırılması
İşçinin sigorta primlerinin eksik yatırılması, asgarisinin bankadan kalanının elden ödenmesi durumlarında işçi iş akdini haklı nedenle feshedebilir ve kıdem tazminatı alabilir.
10) İşverenin İşçiye Karşı Suç İşlemesi
İşverenin işçiye karşı hakaret, tehdit, yaralama vb. suç teşkil eden fiillerde bulunması halinde işçi iş akdini haklı nedenle feshedebilir. İşçinin iş yerinde herhangi bir kişi tarafından cinsel tacize uğraması ve işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemlerin alınmaması da haklı fesih nedenidir.
Uygulamada en sık görülen haklı fesih nedenleri bunlar olmakla birlikte başka sebepler de haklı neden teşkil edebilir. Tazminat hesaplama ve kıdem tazminatı şartları ile ilgili aklınıza takılan her türlü soruyu aşağıdan sorabilirsiniz.
