0216 387 0 388

EVLİLİĞİN İPTALİ

nikah iptali

 

Evliliğin iptali davası ile usulüne uygun olarak gerçekleştirilmemiş olan evliliğin geçersiz olduğu iddia edilir. Evliliğin iptaline karar verilmesi halinde evlilik son bulur. Türk Medeni Kanunu’nda evliliğin iptal edilmesine ilişkin durumlar sayılmıştır. Kanunda olmayan şartlara dayanarak evliliğin iptali davası açılamaz.

Evliliğin İptali Davası Şartları

Evliliğini iptali davası açılabilmesi için resmi memur tarafından kıyılmış ancak kanuni geçersizlik sebeplerinden birine haiz olan bir evlilik olmalıdır. Evlilik nisbi veya mutlak butlanla geçersiz olabilir. Türk Medeni Kanunu’na nisbi ve mutlak sebepleri sayılmıştır.

Türk Medeni Kanunu 145. maddede sayılan mutlak butlan sebepleri şunlardır:

  • Eşlerden birinin evlenme sırasında evli bulunması,
  • Eşlerden birinin evlenme sırasında sürekli bir sebeple ayırt etme gücünden yoksun bulunması,
  • Eşlerden birinde evlenmeye engel olacak derecede akıl hastalığı bulunması,
  • Eşler arasında evlenmeye engel olacak derecede hısımlığın bulunması.

Evlenme sırasında geçici bir sebeple eşin ayırt etme gücünden yoksun olması, korkutma, yanılma veya aldatma (hile) ile eşlerden birinin iradesinin etkilenmesi nisbi butlan sebebidir.

Evliliğin İptali Davası Kim Tarafından Açılabilir?

Mutlak butlan sebeplerinden birinin var olması halinde cumhuriyet savcısı, ilgiler ve eşler tarafından evliliğin iptali davası açılabilir. Geçici bir sebeple ayırt etme gücünden yoksun olan eş veya iradesi korkutma, yanılma veya aldatma (hile) ile etkilenen eş veya yasal temsilci tarafından nisbi butlan sebebiyle evliliğin iptali davası açılabilir. Ayrıca taraflar avukat aracılığıyla da evliliğin iptali davası açabilir.

Evliliğin İptali ile Boşanmanın Farkı Nedir?

Evliliğin iptali davası ile geçersiz olan yada daha sonra herhangi bir sebeple geçersiz hale gelen evlilik iptal edilir. Boşanma davası ile hukuken geçerli bir evliliğin kanunda yazılı şartların gerçekleşmesi halinde veya tarafların ortak iradesi ile sona erdirilmesi söz konusudur.

Evliliğin İptali Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme ve Dava Açma Süresi

Söz konusu davada görevli mahkeme aile mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise davanın eşlerden biri tarafından açılacaksa, eşler halen bir arada yaşıyorsa birlikte oturdukları yer mahkemesi, eşlerin yerleşim yeri ayrıysa davacı eş davayı kendi yerleşim yeri mahkemesinde, diğer eşin yerleşim yeri mahkemesinde ya da davadan önce son altı aydır beraber oturdukları yer mahkemedir. Savcı, yasal temsilci ya da ilgilenenlerin açacağı davalarda yetkili mahkeme davalının yerleşim yeri mahkemesidir.

Evliliğin nispi butlan sebeplerine dayandırılarak iptali davasını açma hakkı, iptal sebebinin öğrenildiği veya korkunun etkisinin ortadan kalktığı tarihten başlayarak altı ay ve her hâlde evlenmenin üzerinden beş yıl geçmekle düşer. Bu süre hak düşürücü süre niteliğindedir.

Ancak Medeni Kanun evliliğin mutlak butlan sebeplerine dayandırılarak iptali davası açabilmek için herhangi bir hak düşürücü süre öngörmemiştir. Bu bağlamda evliliğin her aşamasında evliliğin iptal davası açılabilir.

Bazı hallerde evlilik sona ermiş olsa bile (ölüm) mutlak butlan davası ilgililer tarafından açılabilir.

Nafaka Veya Tazminat İstenebilir mi?

Taraflar arasındaki evlilik ister nispi butlan sebebiyle isterse mutlak butlan sebebiyle geçersiz olsun evlilikleri müddetçe edindikleri mallar adına mal rejimi tasfiyesine yönelik dava açılabilir. Ayrıca birlikte taraflar arasındaki geçersiz evlilikten doğan tazminat, nafaka ve velayet meselelerine ilişkin her türlü istemde boşanma davasındaki hükümler uygulanacaktır. Bunun yanı sıra evliliğin iptali davası ile evlilik sona erdikten sonra üç yüz gün içerisinde hamile kalınmış veya doğum gerçekleşmişse bu evlilikten olduğu kabul edilecektir. Dolayısıyla velayet, nafaka gibi hususlarda boşanmaya örnek hükümler uygulanacaktır.

İptal yönünde karar verilmesi halinde, bekleme süresinde de boşanmaya ilişkin hükümler uygulanacaktır. Bu sebeple kadın, mahkemenin kararından itibaren üç yüz gün içerisinde, başka biriyle evlenemeyecektir. Karar ile kayın hısımlığı son bulmayacaktır. Kayın hısımlığına ilişkin evlenme yasağı, evlilik iptal edilse dahi geçerli olacaktır.

Dava Açan Eşin Ölmesi

Evliliğin geçersizliğini talep eden davacının, dava devam ederken ölümü halinde bu davayı devam ettirme hakkı mirasçılara geçmemektedir. Ancak davanın sonucunda davalı olan eşin evlenme sırasında korkutma, aldatma ya da yanılma hali ile iyi niyetli olmadığı tespit edilir ise davacının yasal mirasçısı olamayacaktır.

Kötü niyetli olduğunu ispatlamak ölen kişinin mirasçılarına kalmıştır. Bu sebeple miras durumunda, gerekli işlemler yapılarak yasal mirasçısı olmadığı ve miras hakkı olmadığı belirtilmelidir. Ancak bu durum ispatlanamazsa sağ kalan eş, yasal mirasçı sıfatında kalacaktır. Buna ilişkin Yargıtay kararı aşağıda paylaşılmıştır.

Evliliğin İptalini Gerektirmeyen Eksikliler Nelerdir?

  1. Kadının bekleme (iddet) süresinden önce evlenmesi
  2. Belsoğukluğu, cüzzama, yumuşak çıban, marazi akliye müptela gibi hastalıklara sahip olanların evlenmesi halinde evliliğin iptali hükümleri uygulanmayacaktır.
  3. Nikah memurun önünde yapılan fakat diğer evlilik merasimlerine uyulmaması durumunda evliliğin iptali davası açmak için bir sebep bulunmamaktadır.

Eşlerden Birinin Katlanamayacağı Bir Durumda Yanılması

Medeni Kanuna göre eşinde bulunmaması onunla birlikte yaşamayı kendisi için çekilmez bir duruma sokacak derecede önemli bir nitelikte yanılarak evlenmişse, yanılan kişi evliliğin iptali davası açabileceğine dair düzenleme vardır. Yine Medeni Kanun’da davacının veya altsoyunun sağlığı için ağır tehlike oluşturan bir hastalık kendisinden gizlenmişse dava açılabileceği düzenlenmektedir.

Evliliğin İptali Davası İle İlgili Yargıtay Kararları

Türk Medeni Kanunu 145. maddede sayılan mutlak butlan sebepleri şunlardır:, davalı …’ın evlilik tarihinde sürekli olarak ayırt etme gücünden yoksun bulunduğunu ileri sürerek evliliğin mutlak butlan ile batıl olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir. İlk derece mahkemesince davanın kabulüne dair karar verilmiştir. Anılan karara karşı davalı … tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuş olup, istinaf incelemesi yapan bölge adliye mahkemesince, evliliğin ölüm ile sona erdiğinden ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına, evliliğin iptali ile ilgili karar verilmesine yer olmadığına, kadının kötü niyeti kanıtlanmadığından sağ kalan eşin evlenme ile kazandığı kişisel durumun korunmasına karar verilmiştir. (Yargıtay 2.Hukuk Dairesi 2020/2414 E., 2020/3389 K. ve 29.06.2020 tarihli ilam)

Davacı – davalı erkek dava dilekçesinde, eşinin şizofreni hastası olduğunu, kendisi veya altsoyunun sağlığı için ağır tehlike oluşturan bu hastalığın kendisinden gizlenerek evliliğin gerçekleştiğini, aldatıldığını beyan ederek nisbi butlan sebebi ile evliliğin iptaline karar verilmesini talep etmiş, davalı – davalı kadın da birleşen dava ile evlilik birliğinin temelinden sarsılması hukuki sebebine dayalı boşanma talep etmiştir. Mahkemece asıl dava ve birleşen davanın kabulü ile Türk Medeni Kanunu’nun 145/3. maddesi gereğince tarafların evliliklerinin mutlak butlan sebebi ile iptaline karar verilmiştir.(Yargıtay 2.Hukuk Dairesi 2017/55989 E., 2018/12811 K. ve 12.11.2018 tarihli ilam)

Evliliğin İptali Davasının Sonuçları

İptal edilen bir evlilikten doğan çocuklar, anne ve baba iyi niyetli olmasalar bile evlilik içinde doğmuş sayılır. Evlenirken iyiniyetli bulunan eş ise bu evlenme ile kazanmış olduğu kişisel durumunu korur. Çocuklar ile ana ve baba arasındaki ilişkiye, eşler arasındaki mal rejiminin tasfiyesi, tazminat, nafaka ve soyadı hakkında boşanmaya ilişkin hükümler uygulanır. Evliliğin iptali davası ile ilgili boşanma avukatımızdan bilgi almak için Boşanma Avukatı sayfasına tıklayabilirsiniz.

5/5 - (1 vote)

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

4 Soru

  • Busenur TOSUN 29 Eylül 2021 15:35

    Evliliğin iptalinden sonra başka bir nikah için ne kadar süre geçmesi lazim

  • Funda toprak 14 Ağustos 2021 01:24

    75 yasinda %72 si psikiyatrik olmak uzere %85 i ozurlu raporu olan dayim var.ihtiyaclarini karsilayamadigi icin annem vasisi olarak atandi.13 yildir evli cocuklari yok ama karisi dayima bakmak istemiyor kendiai baska sehre tasindi.tum bakimiyla dayimin annem ilgileniyor.karisi bosanmak istemiyor.biz bu davayi nasil acabiliriz nasil bir surec isler tesekkurler.

Popüler Konular

  • İstinaf mahkemesi nedir
    İSTİNAF MAHKEMESİ NE KADAR SÜRER?
    18 Mayıs 2020 İstinaf mahkemesi ne kadar sürer ve davalar ne kadar sürer sorularının cevabı birçok farklı kritere bağlıdır. Bu kriterler; Mahkemenin iş yoğunluğu Hakimin yargılama hızına verdiği...
  • Tapu İptal
    TAPU İPTAL DAVASI
    23 Kasım 2018   Tapu iptal davası; bir taşınmazın hukuka aykırı olarak tapuya tescili halinde tapu kaydının mahkeme aracılığıyla düzeltilmesi için açılan dava türüdür. Bir mülkün miras ya...
  • kira sözleşmesi örneği
    KİRA SÖZLEŞMESİ ÖRNEĞİ
    8 Temmuz 2021   Kira sözleşmesi örneğine çoğu kişi ihtiyaç duymuştur. Günlük hayatımızda en çok kullanılan sözleşme türlerinden birisidir. Herkes, hayatının belli bir döneminde bir kez de olsa...
  • Avukat Maaşları
    AVUKAT MAAŞLARI
    29 Eylül 2020   Avukatlık ve hukuk okumak bu ara çok popüler. Sürekli aldığımız sorular arasında “avukat maaşları ne kadar?” “hukuk okumak mantıklı mı?” soruları başı çekmeye başladı....
  • Yıllık İzin
    İSTİFA EDEN İŞÇİNİN HAKLARI
    12 Kasım 2018   İstifa eden işçinin hakları sanılanın aksine oldukça fazladır. İş yerinde yaşadığı olumsuzluklar veya daha iyi bir iş bulması nedeniyle her gün bir çok işçi...

BENZER BAŞLIKLAR

  • İŞÇİ ÇALIŞMA SAATLERİ EN FAZLA NE KADAR OLUR?
    İŞÇİ ÇALIŞMA SAATLERİ EN FAZLA NE KADAR OLUR?
    11 Mayıs 2023 İşçi çalışma saatleri, işçilerin haklarını korumak adına İş Kanununda açıkça düzenlenmiştir. Her çalışan ne kadar süre ile çalıştırılması gerektiğini haklarını koruyabilmek için bilmelidir. Bu yazımızda...
  • HİZMET TESPİT DAVASI
    HİZMET TESPİT DAVASI
    8 Eylül 2020   Hizmet tespit davası konusuna girmeden önce; iş hayatında en sık karşılaşılan sorunlardan biri, işveren tarafından sigortalı işçilerin Kuruma bildirilmemesi veya işçilerin ücretlerinin daha az...
  • ÜCRETSİZ İZİN NEDİR?
    ÜCRETSİZ İZİN NEDİR?
    8 Ocak 2021   İşverenlere tek taraflı olarak ücretsiz izin kullandırma hakkı tanınması işçileri oldukça zor bir durumda bırakmıştır. İşçi ya 1170 TL sefalet ücretiyle yaşamak zorunda kalmakta...
  • HAKLI FESİH SEBEPLERİ NELERDİR?
    HAKLI FESİH SEBEPLERİ NELERDİR?
    2 Temmuz 2022   Haklı fesih sebepleri, işçi ile işveren arasındaki hizmet sözleşmesini her iki tarafın sona erdirebilmesini sağlar. Bu kapsamda sözleşme ilişkisini devam ettirmek fesih hakkını kullanan...
  • ÖZEL SEKTÖRDE ÜCRETSİZ İZİN HAKKI
    ÖZEL SEKTÖRDE ÜCRETSİZ İZİN HAKKI
    1 Nisan 2020   Özel sektörde ücretsiz izin hakkı koronavirüs salgını döneminde iş hayatında tekrar gündeme geldi. Koronavirüsün en çok etkilediği kesimlerin başında işçiler geliyor. Ekonominin daralması iş...